Produkty inwestycyjne z ulgą podatkową – czy takie istnieją? Jeśli tak, to czy warto z nich korzystać?

Produkty inwestycyjne z ulgą podatkową – czy takie istnieją? Jeśli tak, to czy warto z nich korzystać?

Temat emerytury jest powszechny w Polsce i na całym świecie od wielu lat. W Polsce do 1998 roku funkcjonował wyłącznie system repartycyjny, oparty na tzw. umowie pokoleniowej – świadczenia aktualnych emerytów i rencistów były na bieżąco finansowane przez osoby pracujące. System ten z czasem stawał się niestety coraz bardziej niewydolny. Po pierwsze wpływające składki nie pokrywały potrzeb emerytów, po drugie Państwo musiało coraz więcej pieniędzy przekazywać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). System ten niesłusznie zacierał zależność między wysokością zarobków, a otrzymywaną emeryturą – tym samym oceniany był jako niesprawiedliwy. Uzyskiwane po wielu latach pracy emerytury były na żenująco niskim poziomie – nie dającym możliwości godnego życia. Reforma emerytalna w 1999 roku wprowadziła system oparty na tzw. trzech filarach. Obok filaru obowiązkowego (ZUS), pojawiły się jeszcze dwa filary mające charakter kapitałowy, w tym obowiązkowy (Otwarte Fundusze Emerytalne) oraz dobrowolny, w skład którego wchodzą pracownicze programy emerytalne, Indywidulane Konta Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).

O ile cały system akwizycji oraz kosztów Otwartych Funduszy Emerytalnych jak również produktów nijako podszywających się pod tzw. trzeci filar, w tym na przykład różnego rodzaju polis emerytalnych – przez wiele osób jest uznawany za dyskusyjny, o tyle wymienione wyżej produkty (IKZE oraz IKE) mają wiele korzyści.

Po pierwsze, ulgi podatkowe. Warto przypomnieć, że ustawodawca Ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o indywidulanych kontach emerytalnych oraz indywidulanych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz.U.2019.0.1908) wprowadził prawo do zwolnienia podatkowego lub odliczeń od dochodu (rozdział 1, art. 4). Tym samym, w przypadku Indywidualnego Konta Emerytalnego, oszczędności osoby po 60 r.ż. są zwolnione z podatku od zysków kapitałowych – tzw. 19% „podatku Belki” (dodatkowy warunek to dokonywanie wpłat w min. 5 latach kalendarzowych). W przypadku Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) obowiązuje bieżąca ulga w podatku PIT, której kwota uzależniona jest od tzw. progu podatkowego. W roku bieżącym limit wpłat na tzw. IKE wynosi 15 777 zł., natomiast w przypadku IKZE – 6310,80 zł. Po raz pierwszy w tym roku, dla osób prowadzących jednoosobową, pozarolniczą działalność gospodarczą wprowadzono możliwość wyższej maksymalnej sumy wpłat, która wynosi w roku 2021 – 9466,20 zł. Co to oznacza w praktyce? Przedsiębiorca (jednoosobowa działalność gospodarcza), który w tym roku wpłaci pełny limit, otrzyma ulgę w PIT w kwocie 1798,58 zł. (przy założeniu, że rozlicza się na zasadach podatku liniowego PIT 5L). Osoba zatrudniona na etacie, jeśli wpłaci w tym roku na przykład 6000 zł, otrzyma ulgę w PIT w kwocie 1020 zł. (przy założeniu, że rozlicza się w ramach 17% progu podatkowego) lub 1920 zł. (jeśli jest w 32% progu podatkowym). Należy wspomnieć, że w produkcie IKZE – główna korzyść podatkowa pojawia się, jeśli oszczędzający wypłaci środki po 65 r.ż., oszczędzając co najmniej przez 5 lat kalendarzowych. Wtedy na koniec trzeba będzie zapłacić podatek ryczałtowy w wysokości 10% wypłacanej kwoty. Nie zmienia to faktu, że i tak pod tym względem jest to duża korzyść (odlicza 17%, 19% lub 32% w zależności od progu podatkowego – a na koniec zapłaci 10%).

Po drugie, oba te produkty charakteryzują się elastycznością i w znacznej większości przypadków niskimi kosztami. Nie wolno mylić faktycznego obowiązku systematycznych wpłat chociażby funkcjonujących w ramach polis emerytalnych (np. typu unit – linked) z tymi produktami, które takiego obowiązku nie mają. Jeśli chodzi o koszty, to również są one niskie w porównaniu z większością produktów ubezpieczeniowych.

Po trzecie, brak podatku od spadku i darowizn oraz swobodny dostęp do oszczędności. Jeśli oszczędzający będzie chciał wypłacić środki – może to zrobić w dowolnym momencie. Natomiast jeśli nie będą spełnione wymogi, o których wspomniano powyżej (60 r.ż. w przypadku IKE, 65 r.ż. w przypadku IKZE oraz okres wpłat krótszy niż 5 lat) – wtedy trzeba będzie zapłacić „podatek Belki” w przypadku IKE lub rozliczyć PIT na zasadach ogólnych, za rok, w którym dokonano wypłaty (w tym przypadku wypłata będzie traktowana jako dochód) – jeśli chodzi o IKZE.

Dodatkowo, warto wspomnieć również o walorach inwestycyjnych. Produkty te oparte są na funduszach inwestycyjnych (w większości przypadków), co daje przede wszystkim możliwości zysków (w zależności od podjętej strategii inwestycyjnej, co wiąże się z określonym poziomem ryzyka).

Podsumowując, część osób w Polsce zniechęciła się do różnego rodzaju produktów inwestycyjnych, najczęściej z racji ich kosztów, ale również złej dystrybucji oraz tzw. adekwatności rynkowej. Brak odpowiedniej obsługi, dodatkowo często wysokie koszty powodowały, że część osób na tych produktach nie zarabiała. W przypadku produktów IKZE oraz IKE sytuacja jest inna. Z moich informacji wynika, że poziom zadowolenia klientów w przypadku wymienionych produktów jest najczęściej duży i tym samym spora skłonność do polecania ich innym (mierzony wskaźnikiem Net Promoter Score). Osobiście posiadam IKZE i rekomenduję go zwłaszcza wtedy, kiedy po jego nabyciu możemy liczyć na profesjonalną opiekę i jego obsługę poprzez kompetentnego doradcę finansowego.

* * * * * * * * * * * * * * *

Materiał należy traktować jako wyłącznie wyraz osobistych poglądów autora. Nie stanowi on oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego ani oferty publicznej w rozumieniu ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, doradztwa inwestycyjnego, innego rodzaju doradztwa, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna lub sprzedaży jakiegokolwiek instrumentu finansowego, jak również innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategie inwestycyjne.

źródło zdjęcia: <a href=’https://pl.freepik.com/zdjecia/biznes’>biznes zdjęcie utworzone przez pch.vector – pl.freepik.com</a>