Rynki akcji – inflacja i wahania
Rynki akcji – inflacja i wahania
Patrząc wstecz (do przełomu roku 2021 / 2022), większość analityków i zarządzających funduszami zdawało sobie sprawę z tego, że rynki akcji stymulowane niskimi stopami procentowymi na świecie oraz skupem obligacji z rynku przez Banki Centralne (poprzez tzw. Operacje Otwartego Rynku) – notowały coraz wyższe poziomy oraz wyceny. Jakkolwiek oczekiwania i prognozy dotyczące rynku akcji w 2022 roku zakładały kierunek raczej poziomy lub delikatnie wzrostowy, ale obarczony podwyższonymi wahaniami. Jeszcze na początku roku, wielu analityków politycznych i komentatorów gospodarczych prognozowało, że do ataku Rosji na Ukrainę jednak nie dojdzie..
A tymczasem sytuacja geopolityczna i gospodarcza zmieniła się dość znacznie pod koniec lutego br. Wraz z agresją Rosji na Ukrainę wzrósł strach na rynkach, zaburzona została wymiana handlowa pomiędzy Rosją i Ukrainą, a (przed wszystkim) Europą, głównie w kontekście ropy naftowej, gazu, ale również innych surowców, w tym żywności. Inflacja stymulowana wcześniejszymi czynnikami (które zostały wymienione powyżej) już wzrastała, a w wyniku wojny i ograniczeń handlowych jeszcze przyspieszyła.
W tym kontekście zawsze warto podkreślać i ciągle zwracać uwagę, że inwestowanie na rynku akcji (funduszy akcyjnych) musi mieć charakter bardziej długoterminowy, jest przeznaczone dla bardziej doświadczonych inwestorów, którzy są w stanie zaakceptować podwyższone ryzyko wahań.
Jakie to wahania? Jeśli odnieślibyśmy się do amerykańskiego rynku akcji (fundusze lub indeksy akcji amerykańskich), to w normalnej sytuacji roczne stopy zwrotu będą zawierały się w przedziałach od – 10% do +30%. W sytuacjach podwyższonej zmienności, które zdarzają się raz na kilka lat (lub rzadziej niż raz na kilkanaście miesięcy) – roczne stopy zwrotu będą zawierały się w przedziałach od -30% do +50%, a w okresach występujących w gospodarkach raz na kilka lub kilkanaście lat nawet powyżej przedziału: -50% i +70% w ujęciu rocznych stóp zwrotu funduszy akcyjnych.
Oczywiście te wyniki i wahania będą inne w przypadku akcji dużych spółek (raczej niższe) i firm o mniejszej kapitalizacji (wyższe), jak również w przypadku spółek tzw. dywidendowych o stabilnej pozycji na rynku oraz firm z sektora tzw. nowej ekonomii: informatyka, farmacja, biotechnologia. (Do powyższego wyliczenia przyjęto średnioroczną stopę zwrotu na rynku akcji na poziomie +10% oraz odchylenie standardowe na poziomie 20%). Zależność tą obrazuje tzw. krzywa rozkładu normalnego (zwana krzywą Gaussa). Mamy pewną średnią oraz odchylenia, które występują. W większości przypadków (w ok. 67 – 68%) nasz wynik, czyli roczna stopa zwrotu będzie się wahała o jedno odchylenie standardowe, a w ponad 95% przypadków o dwa odchylenia standardowe. W rzadkich przypadkach (ok. 1 %) o trzy odchylenia standardowe – dotyczy to właśnie sytuacji występujących raz na kilka lub kilkanaście lat (na przykład upadek banku Lehman Brothers – rok 2008 lub tzw. bańka internetowa – 2001, etc.) .
Ilustracja 1: Krzywa rozkładu normalnego, tzw. krzywa Gaussa.
Według CFA Institute, rozkład wyników obrazujący średnie stopy zwrotu i odchylenia standardowe w przypadku funduszy, czy indeksów rynków akcji mają charakter krzywej bardziej wydłużonej w górę, tzw. krzywej leptokurtycznej (ang. Leptokurtic).
Problem polega na tym, że nigdy nie jesteśmy w stanie dokładnie stwierdzić, jakie stopy zwrotu będą w kolejnym roku. Kiedy oraz czy jest już przysłowiowa „górka” lub „dołek” na rynku akcji, bo zależy to od wielu czynników, które się pojawiają, a rynki akcji są swego rodzaju wskaźnikiem wyprzedzającym. Często zawierają już w cenach (w większym lub mniejszym stopniu) informacje i wydarzenia, o których często jeszcze nie wiemy (tzw. formuła silna („strong market efficiency”), wykorzystująca obok informacji publicznych również informacje prywatne). Jak podają źródła CFA Institute, większość rynków funkcjonuje w tzw. „formule silnej”, ale jest nieefektywna („strong form inefficient”) – w wyniku na przykład przepisów dotyczących wykorzystywania informacji poufnych, anomalii cen rynkowych, czy psychologii inwestorów (Behavioral finance).
To, że rynek akcji jest wrażliwy na inflację i ceny surowców, przekonaliśmy się już w latach 70- tych minionego wieku. Rok 1973 przyniósł jeden z największych kryzysów energetycznych w nowożytnej historii (tzw. kryzys naftowy). Właśnie w roku 1973, Egipt i Syria zaatakowały Izrael, którego wsparły Stany Zjednoczone. Kraje arabskie odpowiedziały potężnymi sankcjami – ograniczyły produkcję ropy i nałożyły embargo na kraje wspierające Izraelczyków. Cena ropy wzrosła o blisko 300 procent.
Ilustracja 2: Zachowanie rynku akcji amerykańskich (S&P 500) w latach 70 -tych, pod wpływem wzrostu inflacji wywołanej tzw. „kryzysem naftowym”. Źródło: Opracowanie firmy Crescat Capital LLC na bazie serwisu Bloomberg.
W naszej rzeczywistości wydaje się, że prawdopodobieństwo wystąpienia podobnej sytuacji nie jest jednak wysokie, gdyż problem dostaw surowców z Rosji może być w perspektywie czasu zniwelowany lub w pewien sposób zastąpiony. Tym samym (na szczęście dla wszystkich), wydaje się, że ceny ropy (również pod wpływem wizji spowolnienia gospodarczego na świecie) – zaczynają się powoli stabilizować..
Ilustracja 3: ceny baryłki ropy naftowej WTI w USD w ujęciu ostatnich dwunastu miesięcy na dzień 28.VII.2022 r., źródło: stooq.pl
Podsumowując:
Przyszłe stopy zwrotu na rynkach akcji są zawsze trudne do przewidzenia, ze względu na ogrom czynników, które są i mogą się wydarzyć w niedalekiej przyszłości. Rynek akcji dzisiaj z pewnością jest już interesujący dla inwestora akceptującego ryzyko, że w negatywnym scenariuszu np. dany fundusz akcyjny, spadnie jeszcze ok. 10-20%. Ale warto podkreślić – negatywny scenariusz może się nie wydarzyć.
****************
Materiał należy traktować jako wyłącznie wyraz osobistych poglądów autora. Nie stanowi on oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego ani oferty publicznej w rozumieniu ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, doradztwa inwestycyjnego, innego rodzaju doradztwa, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna lub sprzedaży jakiegokolwiek instrumentu finansowego, jak również innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategie inwestycyjne. Zabronione jest powielenie i rozpowszechnianie tej publikacji bądź jej części bez wyraźnej zgody autora. Autor nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji inwestycyjnych podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale..
Źródło zdjęcia nagłówkowego: <a href=’https://www.freepik.com/photos/business-strategy’>Business strategy photo created by rawpixel.com – www.freepik.com</a>