Indeks Strachu i Chciwości (Fear&Greed index), a zachowanie rynku akcji

Indeks Strachu i Chciwości (Fear&Greed index), a zachowanie rynku akcji

Indeks Strachu i Chciwości (Fear&Greed index), pokazuje nastroje panujące na rynku akcji w skali od 0 do 100. Jego idea opiera się na założeniu, że nadmierny strach ma tendencję do obniżania cen akcji, a nadmierna chciwość powoduje sytuację odwrotną. Wskaźnik ten jest obsługiwany przez portal CNN Business.

Indeks ten śledzi, jak bardzo poszczególne jego składowe odbiegają od swoich średnich i jest to zestawienie siedmiu różnych wskaźników mierzących określone aspekty zachowań na giełdzie. Należą do nich:

• dynamika rynku (market momentum). Zmiana cen akcji w indeksie S&P 500 w porównaniu do średniej 125-dniowej (125-day moving average). Kiedy S&P 500 znajduje się powyżej swojej średniej ruchomej lub kroczącej z poprzednich 125 dni handlowych, jest to oznaka pozytywnej dynamiki. Jeśli jednak indeks znajduje się poniżej tej średniej, oznacza to, że inwestorzy stają się płochliwi,
• siła ceny akcji. Pokazuje liczbę akcji na giełdzie amerykańskiej najwyżej wycenianych od 52 tygodni w porównaniu do tych, które osiągnęły najniższe poziomy w tym okresie. Kiedy jest znacznie więcej tzw. „górek” niż „dołków” – jest to znak byczy i sygnalizuje chciwość,
• szerokość (zakres, głębokość) ceny akcji. Miara ta sprawdza liczbę lub wolumen akcji na giełdzie amerykańskiej, które rosną w porównaniu z liczbą akcji, które spadają. Niska (lub nawet ujemna) liczba jest oznaką rynku niedźwiedzia. Indeks Fear&Greed wykorzystuje malejący wolumen obrotu jako sygnał strachu,
• opcje sprzedaży i kupna. Opcje to kontrakty dające inwestorom prawo do kupna lub sprzedaży akcji, indeksów lub innych finansowych papierów wartościowych po uzgodnionej cenie i terminie. Kiedy rośnie stosunek opcji sprzedaży do opcji kupna, jest to zwykle oznaka rosnącej nerwowości inwestorów,
• popyt na obligacje śmieciowe. Tak zwane obligacje śmieciowe (high-yield bonds) niosą ze sobą wyższe ryzyko niewypłacalności w porównaniu z innymi obligacjami. Zatem mniejsza różnica (lub spread) między rentownością obligacji śmieciowych a bezpieczniejszymi obligacjami rządowymi oznacza, że inwestorzy podejmują większe ryzyko. Szerszy spread oznacza większą ostrożność. Indeks strachu i chciwości (Fear&Greed Index) wykorzystuje popyt na obligacje śmieciowe jako sygnał chciwości,
• zmienność rynku. Najbardziej znaną miarą nastrojów rynkowych jest indeks zmienności CBOE, w skrócie VIX. Zwykle jest on niższy w przypadku hossy i wyższy, w przypadku tzw. rynku niedźwiedzia. Fear&Greed Index wykorzystuje rosnącą zmienność rynku jako sygnał strachu. Długoterminowe utrzymywanie się indeksu VIX na niskich poziomach – często zapowiada spadki na giełdzie,
• popyt na tzw. bezpieczną przystań (save heaven demand). Akcje są bardziej ryzykowne niż obligacje. Jednak nagroda za długoterminowe inwestowanie w akcje jest większa. Mimo to obligacje mogą w krótkich okresach osiągać lepsze wyniki niż akcje. Popyt na „bezpieczną przystań” pokazuje różnicę pomiędzy zwrotami z obligacji skarbowych i akcji w ciągu ostatnich 20 dni handlowych. Obligacje radzą sobie lepiej, gdy inwestorzy się boją. Indeks Strachu i Chciwości wykorzystuje rosnące zapotrzebowanie na „bezpieczną przystań” jako sygnał Strachu.

Indeks Strachu i Chciwości nadaje każdemu wymienionemu powyżej wskaźnikowi równą wagę przy obliczaniu końcowego wyniku. W ramach jego interpretacji wyróżnia się kilka przedziałów: tzw. ekstremalny strach (extreme fear) – od 0 do 25, 25 – 45 – strach (fear), 55 – 75 – chciwość (greed) oraz 75 – 100 – tzw. ekstremalna chciwość (extreme greed). Poziom w okolicach 50 interpretowany jest jako poziom neutralny.

Ilustracja nr 1: Wskaźnik Strachu i Chciwości w dniu 6 października 2023 r., źródło: https://edition.cnn.com.

Jakie wnioski można wyciągnąć odczytując wskaźnik Strachu i Chciwości (Fear&Greed Index) dla rynku akcji oraz czy jego wskazania mogą być przydatne?

Po pierwsze, na bazie własnych obserwacji, mogę pokusić się o stwierdzenie, że istnieje dość duża korelacja między jego wartościami, a krótko-terminowym zachowaniem rynku akcji (S&P 500).

Spójrzmy na wartości tego indeksu w ostatnich 12 miesiącach w zestawieniu z indeksem akcji amerykańskich (S&P 500).

lustracja nr 2: Fear&Greed Index w ostatnich 12 miesiącach źródło: https://edition.cnn.com na dzień 6 października 2023 r.

Ilustracja nr 3: Zachowanie indeksu największych spółek amerykańskich (S&P 500) w ostatnich 12 miesiącach na dzień 5 października 2023 roku.

Niskie wartości tego indeksu miały miejsce w październiku 2022 roku, na początku stycznia roku bieżącego., w marcu tego roku oraz aktualnie. Jak widać na powyższym wykresie, obrazującym zachowanie indeksu S&P500 – w każdym z wymienionych okresów występował również krótkoterminowy „dołek”, po którym następowało wybicie w górę na rynku akcji. Tak samo było w drugą stronę, wysokie wartości indeksu Strachu i Chciwości (w okolicach 75 i wyżej) – historycznie były dość mocno skorelowane z „lokalną górką” na rynku akcji, po której często następowała korekta w dół. Miało to miejsce na przełomie listopada i grudnia 2022 roku, pod koniec stycznia oraz w czerwcu i lipcu bieżącego roku.

Po drugie, nie zawsze następuje zwrot na rynku akcji, gdy wartości indeksu Fear&Greed są ekstremalne. Zdarza się, że wysokie lub niskie jego wartości utrzymują się przez pewien czas, a dopiero później zauważamy reakcję na rynku akcji, Taka sytuacja na przykład miała miejsce w czerwcu i lipcu br. Wysokie odczyty tego indeksu w czerwcu, nie spowodowały od razu korekty – zarówno w czerwcu, jak i lipcu obserwowaliśmy wzrosty na rynku akcji. Niemniej jednak – spadki nastąpiły (co prawda z pewnym opóźnieniem) od początku sierpnia br.

Po trzecie, ekstremalne odczyty wskaźnika Strachu i Chciwości często poprzedzają krótkoterminowe zachowanie rynku akcji – niekoniecznie i nie zawsze w późniejszych okresach następuje zmiana trendu lub kierunek ruchu akcji ma charakter dłuższy. Taką sytuacje mieliśmy na przykład w zeszłym roku. Jak wiadomo (do października 2022 roku) – mieliśmy bessę na rynku akcji i była to sytuacja trwająca przez kilka miesięcy (od początku roku 2022), a zdarzały się okresy, że ten indeks również pokazywał wartości wyższe,

Po czwarte, Fear and Greed index dotyczy głównie rynku amerykańskiego i jego odczyty są skorelowane z indeksem największych spółek amerykańskich (S&P 500). Indeksy innych rynków akcji, co prawda są skorelowane z akcjami amerykańskimi, niemniej jednak, korelacja indeksu Strachu i Chciwości z innymi rynkami akcji może nie być już tak wysoka jak w przypadku korelacji z S&P 500.

Ilustracja nr 4: Zachowanie polskiego indeksu akcji szerokiego rynku (WIG) w ostatnich 12 miesiącach, źródło: stooq.pl

Podsumowując, w połączeniu z innymi narzędziami analitycznymi oraz danymi, opisywany indeks może być pomocnym sposobem oceny nastrojów rynkowych. Jeżeli inwestor decyduje się na długoterminowe posiadanie akcji – wygodnie jest kupowanie w transzach oraz w momentach niepewności na rynku. Natomiast nie jest wskazane, aby polegać wyłącznie na nim podczas aktywnego handlu. Aktualnie wskaźnik Strachu i Chciwości notuje niskie wartości (extreme fear), z drugiej strony, od początku sierpnia br. widoczna jest ewidentna korekta na rynku akcji. Czy tym razem również w niedalekiej przyszłości dojdzie do odbicia na rynku akcji? – przekonamy się w najbliższym czasie…

***************************************

Materiał należy traktować jako wyłącznie wyraz osobistych poglądów autora. Nie stanowi on oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego ani oferty publicznej w rozumieniu ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, doradztwa inwestycyjnego, innego rodzaju doradztwa, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna lub sprzedaży jakiegokolwiek instrumentu finansowego, jak również innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategie inwestycyjne. Zabronione jest powielanie i rozpowszechnianie tej publikacji bądź jej części bez wyraźnej zgody autora. Autor nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji inwestycyjnych podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale.

źródło obrazka czołowego: <a href=”https://pl.freepik.com/darmowe-wektory/skala-emocji-ze-strzalka-od-zielonego-do-czerwonego-i-ikonami-twarzy_12735578.htm#query=greed%20amp%20fear%20index&position=12&from_view=search&track=ais”>Obraz autorstwa brgfx</a> na Freepik

W materiale wykorzystano miedzy innymi informacje zawarte na stronie CNN Business (https://edition.cnn.com)